Avrupa’da Leonardo da Vinci’nin, Raphaello’nun ve daha nicesinin Hz. İsa’yı sanatla bir milyonuncu kez kutsadıkları dönemde, 1568 tarihinde yapmıştı Pieter Bruegel bu resmini. Köylüleri en sıradan hallerinde, bir düğünde, yemek telaşında resmetmekle zaten dönemi açısından yeterince tartışmalı bir resim çıkarmıştı. Ressamın bir “Köy Düğünü”nü, düğün ziyafetini gösterdiği bilinir. Figürleri ve konuyu okuyan göz açıkça görür zaten; ancak bir adım ötesini okumaz aynı göz. “Aşırı yorum”layalım:
Düğünün "gelin"i, tıpkı çağdaşlarının İsa'yı oturttukları yerde, resmin tam merkezinde durmaktadır. Gelin, dönemin şematik anlayışı ile resmedilen İsa figürüne çokça benzer. Durup dururken bir faninin kafasına kutsal hale’yi oturtamayan ressam, önce geline bir başlık takmış, ardından arkaya çerçeve işlevi gören yeşil bir bez koymuş, kafasının tam üstüne gelecek yere de, evet tamam, “kutsal güvercin”e pek de benzemeyen gelin tacını asmıştır. Gelin’in gözleri kapalıdır. Geleneklere göre gelinin hiçbir şey yapmaması hatta yemek dahi yememesi gerekirdi; ancak kompozisyondaki hiçbir köylüyle hiçbir bağının olmaması, hatta ellerinin duruşu, figürü ayrıksı kılan tüm davranış biçimi, aynı zamanda kutsallığı çağrıştırmaz mı?
Resmin sol alt köşesinde ekmek yiyen çocuk ve şarap testilerine benzeyen –içkilerin bira olduğu söylenir– kapların bir arada görünmesi, sanat tarihiyle çokça haşır neşir zihinlerde ilk bakışta bir mucize sahnesini de getirmez mi? Kapları dolduran adam, İsa’nın suyu şaraba çevirdiği mucizesini anlatan “Kana’da Düğün” sahnesindeki adam değil midir?
Damadın olmaması, evet, dönemin adetleri gereğidir ama iddialarla örtüşmez mi?
Bu resim Bruegel’in yukarıdan bakmadığı, kişileri göz hizasında gösterdiği ilk kompozisyon olarak en “bu dünyaya ait” resimlerindendir. Günlük hayat sahnelerinin ilk ve en başarılı yaratıcılarından Bruegel, neden İsa’yı dünyevileştirmeyi de istemiş ama bu fikrini kimseye açamamış dahi olmasın ki?
Konu, her bakımdan ikili okumaya açıktır..